खाँटी भाका गाम्दा किन रोईलो ?

दुर्गेस थापा गाईनेले प्रत्येक साल तिजको तीत गाम्छ्न । तिनले गा गीत 'अर्थ न बर्थ गोबिन्द गाई' जस्तै हो तर पनि धेरैले सुन्छन तर महिला दिदि बैनीहरुको गीतमा यी छाडा बोकाहरू उफ्रेको चै फिटिक्क नस्वामने । उही जोक्कर धुर्मुसेको 'खै के खै के' जस्तो ।

ख्याँसले गा को गीत दिम्सो हैन साँझ र संसरबार सुन्न आनन्द आम्छ । कुरो बुझ्नु भो होला हैन । नबुझे को को ख्याँस ख्याँस । नपत्याए हेर्नुस ...

ख्याँसको अर्थ धेरै हुन्छ । जसरि नेपालि हाँस्य व्यङ्ग्यको महारथी स्व. भैरव अर्यालको आलु जे मा पनि मिसाम्न मिल्छ त्यस्तै त्यो ख्याँस भन्ने जिनिस पनि जे मा पनि मिसार बोल्न मिल्छ ।

जस्तै कुनै केटाले म त्यो केटिलाई मोहनी लार छाडछु भन्यो तर आर्कोले नापिस मुला देखि ख्यांसीस झ्याक्ने भन्दिन्छ । के नापिस ? के ख्यांसीस ? जिमु...झ्याक्ने सुन्दा अस्लिल तर यो नेपाली खाँटी काँठे भाका हो भने गाईने दुर्गेस कौरेटलाई लोक दोहरीको ठेक्का लिएका म्याठास्नी ठेकेदारहरुले बहिष्कार गर्छु भनेर धम्क्याउनु को के अर्थ ?

खाँटी कुरा डाम्देको छु ! रिसाउ वा खुसाउ ! के को ट्यांस ट्यांस ।

उपचारनै गर्न नदिने कस्तो धर्म हो यो ?

 

नेपालमा ईसाईहरुको आगमन १६६२ साल देखि भएको हो  भन्ने भनाई छ । इ. १६२८ देखि इ. १७६७ सम्म आइपुग्दा केपुचिन पादरीहरुले झण्डै काठमाडौं उपत्यकाभित्र नै ३९ जना नेपालीलाई क्रिश्चियन बनाइ सकेका थिए (गौतम, २०५७:१८ ; थापा, २०५३:३४) ।

नेपालमा इसाईकरण विस्तारलाई हेर्दा करीब इ. १७६९ देखि इ. १९५१ सम्म नै झण्डै झण्डै विश्राम लागेको अवस्था हुनपुग्यो । तर इ. १९५१ पछि भने फेरि ह्वात्तै इसाईकरण बढ्न थाल्यो । दार्जीलिङमा क्रिश्चियन बनेका नेपाली मार्फत  इसाईधर्म प्रचारमा व्यापकता आयो भने भारतको मिजोरम, नागाल्याण्ड, आसाम, मेघालय हुँदै नेपालमा विस्तार हुनमा बल पुर्याएको थियो  ।

पृथ्वीनारायण शाह उपत्यकासहितको अर्थात् नेपालको राजा भएपछि पादरीहरुको तीव्र प्रचार र प्रभावलाई हेरी विभिन्न शङ्का उत्पन्न भई उनले यहाँ रहेका करीब ५७ जना जतिलाई नेपाल छोड्ने आदेश जारी गरे । पादरीहरु पनि अब यहाँ धर्म परिवर्तन गराउन सहज नहुने देखी भारतको वेतियातर्फ झर्न पुगे (खतिवडा, दहाल, २०६७:१२७) । इ. १६२८ देखि इ. १७६७ सम्म आइपुग्दा केपुचिन पादरीहरुले झण्डै काठमाडौं उपत्यकाभित्र नै ३९ जना नेपालीलाई क्रिश्चियन बनाइ सकेका थिए (गौतम, २०५७:१८; थापा, २०५३:३४) ।

नेपाल एकीकरणका निर्माता पृथ्बी नारायाण शाह देखि अन्तिम राणा शासक मोहन शम्सेरको पाला सम्म नेपालमा ईसाई धर्मले शिर ठाडो पार्न सकेको थिएन । २००७ सालमा प्रजातन्त्रको स्थापना भए पश्चात नेपालमा ईसाई धर्म बढ्न थालेको हो । २०१७ साल पौषमा पंचायत ब्यबस्था लागु भए पछी खुल्लम खुल्ला धर्म प्रचारमा रोक लगाउनुको साथसाथै धर्म प्रचार गरेको पाईएमा जेल संजाय समेत हुने गरेको थियो ।

धर्म परिवर्तन सम्बन्धि एउटा फैसला हेर्नुस ।

२००७ सालमा गौतम परिवारमा जन्मी १० बर्षको उमेरमा बाबु आमाको मृत्यु पश्चात तानसेनमा रहेको मिसन अस्पतालको डाक्टर जेसिज पेडले ईसाई बनाएको सामुयल शर्मा भन्ने सुमन कुमार शर्मा, सिक्किम निवासी निकानोर तामांग हिन्दु परिवारमा जन्मी भारतमा गएर ईसाई बनेको दीर्घराज भट्ट समेतलाई २०४४ सालमा अदालतले धर्म परिवर्तनको कसुरमा जेल संजाय भएको र निजहरुको पुनरावेदन जायज नभएको ठहर गर्दै सर्वोच्च अदालतबात २०४६ जेष्ठ ९ गते थप डेढी संजाय थप भएको थियो ।

नेपाल कानून पत्रिका: http://nkp.gov.np/full_detail/2818

पंक्तिकारको वासस्थान रहेको ईलाकामा हिन्दु, बौद्ध, किराती, मुस्लिम देखि नव ईसाईहरु समेतको बसोबास रहेको छ । २०४६ साल भन्दा अगाडी सम्म हिन्दु तथा बौद्ध समुदायको अत्याधिक बसोबास रहेको थियो । अहिले भुसको आगो जस्तै गरि ईसाई धर्म फैलिदै छ ।

पंक्तिकारले केहि समय अगाडी सम्म ईसाई भनेको एकै होला, त्यसै मुस्लिम समुदाय पनि एकै हुन्छ होला भनेर सोच्ने गरेको थियो जुन सतप्रतिसत गलत रहेछ ।

पंक्तिकारले मान्दै आएको सनातनी हिन्दु धर्म हो । हिन्दु धर्मले प्राथना गर रोग निको पारि दिन्छु भनेर कहीं कतै लेखिएको छैन । त्यस्तै अन्य धर्महरुमा पनि ईस्वरको प्राथना गर्यो भने रोग च्वाट्ट निको हुन्छ भनेर पक्कै पनि लेखिएको छैन होला ।

ईसाई धर्म प्रचारकहरुले धर्म प्रचार गरि आफ्नो समुदायमा पारे पछी प्रभुको प्राथना गर्यो भने रोग लाग्दैन । रोग लागि हाल्यो भने पास्टरले प्राथना गरि दियो भने रोग निको हुन्छ भनेर उपचार गर्न जान दिंदैनन । जसको कारणले गर्दा मानिसको मृत्यु हुन्छ । त्यसरी मृत्यु भएको आफ्नो समुदायको मानिसको मृत्यु संस्कार पनि गुपचुपमै गरिन्छ ।

केहि बर्ष अगाडी पंक्तिकारको वडामा रहेको एकजना तामांग जातिको जेष्ठ नागरिक सिकिस्त बिरामीमा परे । आफ्नो उपचारको लागी छोरालाई निकै अनुरोध गरे । छोरा ईसाई धर्मको पास्टर रहेछन । अस्पताल जानु हुन्न । प्रभु रिसाउनु हुन्छ । प्रभुको प्राथना गरि दिन्छु रोग निको हुन्छ भनेर बाबुलाई आस्वस्त परेछन । बुझिए अनुसार निजलाई क्यान्सर भै सकेको थियो । ६ महिना पछी मृत्यु भयो ।

पंक्तिकारकै जिल्लाको उत्तरी पश्चिममा रहेको बिकट ईलाका राक्सिरांगमा चेपांग जातिका ईसाई पास्टर सिकिस्त बिरामी भए । अब पनि औषधि नगर्ने हो भने बांचिदैन भनेर डोकोमा चढेर उपचार गर्न झर्दै गरेको समाचार हेटौडाबाट प्रकाशित हुने पत्रिकामा देखिएको थियो ।

पंक्तिकारकै वडामा बस्ने एकजना ब्राम्हण चेली चौध बर्षकै उमेर देखि प्रभु येसुको चेली बनिन । प्रभु येसुप्रति सम्पूर्ण जीवन सुम्पेकी दुई बिस काटेकी ति चेली केहि महिना अगाडी सिकिस्त बिरामी परिन । बिरामी परे पछी उपचारको लागि फादरलाई बिन्ति गरिछिन । फादर मेरो लागी प्राथना गरि दिनुहोस र सबैलाई प्राथना गर्न लगाई दिनुहोस भनेर बिन्ति गरिछिन । कसैले पनि प्राथना नगरी दिए पछी चितवनको क्यान्सर अस्पतालमा गएर जांच गर्दा क्यान्सर भएको पुस्टि भयो । किन उपचार गरईस भनेर भोकभोकै राखेर यातना दिएछन । पछी निजको भाईले थाहा पाएर अहिले आफै संग राखेर उपचार गराउंदै छन ।

मेरो आफ्नै आफन्त पर्नेका कान्छा भाई ईसाई बनेछन । ३ दाज्यू भाई मा ति कान्छा मात्र ईसाई । बाबु आमा कान्छा संगै बस्ने गर्थे । कालगतिले आमा बिते । संस्कार गर्ने बेलामा ठुलै विवाद भयो । दुई भाई र सबै गाउँले मिलेर हिन्दु रिति संस्कार अनुसार दाहसंस्कार देखि अन्य क्रियाकर्म सम्पन्न गरियो । दुई दाज्युले कपाल खौरे । ईसाई बनेकाले कैंचिले कपाल छोटो पार्दा तिनका समुदायले तैले हिन्दु संस्कार मान्ने हामीलाई ईसाई बनाउने । आज बाट हामि तलाई बहिष्कार गर्छु भन्दा मैले छुरा लाएर कपाल खौरेको हैन भनेर प्रस्टीकरण दिंदा दिंदा हैरान बनेका थिए ।

मानिस भएर जन्म लिए पछी रोग, भोक देखि शोक सम्म  ब्यहोर्नु पर्छ । रोग लागे पछी  उपचार गर्नुको लागी बैद्य देखि डाक्टर संग परामर्श सर सल्लाह अनुसार औषधि उपचार गर्नु पर्दछ । वडा ईलाका देखि जिल्ला जिल्लामा खोलिएका सरकारी देखि निजि सम्मको औषधालयहरु त्यसैको प्रमाण हुन ।

प्राथना गर्दैमा, देबी देउताको स्तुति गाउँदैमा रोग निको हुने लाखौ खर्च गराएर डाक्टरी किन पढाउनु पर्यो ? करोडौ करोड खर्च गरेर सर्खारी देखि निजि अस्पताल किन खोल्नु पर्यो ? हामीले चिन्दै देख्दै आएको डाक्टरी विधा तथा तिनले सिफारिस गर्ने औषधिहरुको जन्म पनि ईसाई धर्म मान्नेहरु बाटै भएको हो । आर्को अर्थ नलागेमा हिन्दु तथा बौद्ध हरुले चलन चल्तीमा ल्याएको उपचार पद्धति त आयुर्वेदिक हो । डाक्टर को ठाउँमा कविराज हुन्छन ।

अहिले नेपालमा जुन स्तरमा ईसाई धर्मले गगन चुम्दैछ चुमाउदैछ त्यो खतराको संकेत हो । ईसाईहरुको शब्दजालमा फंसेर आफ्नो सनातनी धर्म संस्कारलाई लात हानेर बिदेसी धर्म र वादलाई अँगालो हाल्नु भनेको कच्चा बैद्यलाई बिस्वास गरेर यमपुरीको यात्रा गर्नु हो भन्ने यो पंक्तिकारको ठम्याई हो ।

२०७८/०३/२० गते प्रकाशित !

 

 

भंडुवा धर्मानन्द पाध्यहरु

-जनकमान डङ्गोल 

गुरु प्रसाद मैनालीले लेखेको कथा ‘छिमेकी’ । 

‘छिमेकी’ कथामा गुमाने र धनजिते दुईजना छिमेकी छन । असारको समय अनि खेत रोप्ने बेला । गुमानेको गोरु धनजितेको खेतको बिउमा पस्छ र धनजितेले गोरुलाई बेस्सरी पिट्दै धपाउँछ । वर्षायामका आफ्ना गोरुलाई बेस्सरी पिटेको देखेपछि गुमाने रिसाउँछ र दुबैका बीचमा झगडा हुन्छ ।

चौतारामा गाउँलेहरु जम्मा भएका छन । गाउँको भँडुवा धर्मानन्द पाध्याले गुमानेलाई उक्साउँछ र झगडा हातपातसम्ममा पुग्छ । छिमेकीहरूले गुमाने र धनजितेलाई छुट्याउँछन् तर दुबैमा रिस बाँकी रहन्छ । दुबै छिमेकीहरूमा बोलचाल तथा अर्म-पर्म र असल व्यवहार बन्द हुन्छ ।

केही समय पछि गाउँमा आँठे रोगको महामारी फैलिन्छ त्यसको चपेटामा धनजिते र उसको परिवार पनि पर्छ । आँठेले इन्तु न चिन्तु भई लडेको धनजितेको दयनीय अवस्था देखेर गुमानेको मन पग्लन्छ । उसले मन लगाएर धनजितेको सेवा गर्छ ।

सेवा नगर्न र आफ्नो भारी बोक्न गए चलनचल्तीभन्दा धेरै ज्याला दिने लोभ आसामरु साहुले देखाउँछ । यो लोभमा नपरी गुमानेले उल्टै छिमेकीको महत्त्व बुझाउँछ । सन्चो भई बिउँझेपछि धनजितेले गुमानेको प्रेम र उसको मनमा आफूप्रतिको माया र सद्भाव देख्छ । उसलाई विगतप्रति पछुतो लाग्छ र गुमानेसँग माफी माग्छ । दुबैमा मेल हुन्छ र कथा समाप्त हुन्छ ।

कथा छोटो र सरल छ ! यो कथालाई अहिलेको राजनीति संग दाँजेर हेर्ने हो भने प्रत्येक पार्टीहरुमा भंडुवा धर्मानन्द पाध्यहरु टन्न भेटिन्छ ! आफ्नो फाइदा हेर्ने आसामरु साहु जस्तै चरित्र बोकेका बिदेसीहरु छन जसले जातीयताको खेति देखि धर्म परिवर्तनको खेलो खेलेका छन !

अब हिजोको गुमाने र धनजिते बन्ने कि भंडुवा धर्मानन्द पाध्य देखि आसामरु साहुको जालोमा फस्ने ?

तस्विर: गुगल सर्च

गणतन्त्रे अकबर महाराजका नयाँ काजि र तिनका प्यादाहरु

 हिन्दुस्थानका बादशाह अकबर अनौठो स्वभावका थिए । बेला बेलामा उटपट्यांग काम गर्न रुचाउथे तर त्यो काम गरेर गराएर त्यसबाट नैतिक पाठ सिक्ने र सिकाउने गर्थे । त्यस्तै एक दिन अकबर बादसाहले आफ्ना अतिप्रिय बीरबल मन्त्रि सहितका सबै भाइ भारदारलाई दर्बार पछाडिको बंगैचामा भेला हुनु भन्ने उर्दी जारि गरेछन ।

अकबर बादशाहको दरबारी पछाडी सुन्दर बंगैचा थियो । त्यो बंगैचा संगै त्याहा त्याहा त्यहाँ अस्ट बक्रे  अर्थात आठ ठाउँमा बांगीएको रुख पनि रहेछ । भेला जम्मा भएका सबै भारदारहरु मध्ये एकजना लाइ  त्यो आठ ठाउँमा बांगीएको रुखलाई देखाउदै भनेछन हेर त काजि कति सुन्दर सिधा रुख हगी ?

अकबर बादशाहको कुरा भुईंमा खस्न नपाउंदै ति चाटुकारे काजीले ले भनेछन  ‘जाहाँपनाह हजुरले सोर्है आना सत्य कुरा गरि बक्स्यो’ रुख कस्तो राम्रो सिधा र सुलित्त परेको रैछ । त्यस पछी अकबर बादसाहले अरु भाइ भारदारलाई पनि यस्तै प्रस्न सोधेछन तर सबैले पहिलो काजीले जस्तै गरि उत्तर दिएछन ।

अन्त्यमा संधै सत्य र स्पस्ट बोल्ने बीरबल मन्त्रि लाइ पनि अकबर बादशाहले त्यहि प्रस्न सोधेछन । बीरबल मन्त्रीले नरम हुदै जवाफ दिएछन ‘जाहाँपनाह हजुरको बिरबल मन्त्रिको गर्धन चिलाको हो कि सरकारको आँखा फुटेको हो मैले चै त्यो रुखलाई अस्टबक्र अर्थात आठ ठाउँमा बांगीएको देखे अनि त्यो रुख सुन्दर नभएर अति कुरूप छ । जहाँपानाहको काजीले गल्ति बोलेको भए रिसानी माफ होस

-जनकमान डङ्गोल 

२००७ सालमा नेपालमा पहिलो पटक प्रजातन्त्र स्थापना भयो । त्यो भन्दा अगाडी निरंकुस सैलिमा राणाहरुले शासन चलाएका थिए । राणाको शासनमा ताबेदारी र चाकरी गरेर ज्यान पाल्ने जत्था कुस्त थिए । सिधा र सहि अर्थमा भन्नु पर्दा अकबर बादशाहका काजिहरु जस्तै ।

ठिकलाई ठिक, बेठिकलाई बेठिक, झुठो लाई झुठो र सत्यलाई सत्य भन्न र बोल्न पाउनु पर्छ भन्दै बिस्तारै आवाज उठ्न थाल्यो । हुकुमी राणाको शासनमा चाटुकारीतामा रमाएको बाहेकका प्रजाहरु लाई चेतना जगाउन खोज्दा केहिले मृत्यु बरण गर्न पुगे, केहि जेलको चिसो झिंडीमा जाकिए भने केहि भागेर बिदेसी भूमिमा सरण लिन पुगे जसलाई हामीले नेपालको ईतिहास भनेर पढ्दै अनि बुझ्दै आई रहेका छौ । प्रजातन्त्रमा आफ्ना बिचारहरु सहि र सिधा तथा स्पस्टरुपमा राख्न र बोल्न पाईन्छ भनेर सिकाउने राजनीतिक दलका नेताहरुले दीक्षित गरेका तिनका चेला चपेटाहरुको हातमा आज देशको बागडोर सम्हाल्ने जिम्मा आई पुगेको छ तर ब्यबहारमा भने उही सात साल भन्दा अगाडिकै राणाकालिन चाटुकारिता खोज्दैछन ।

नेपालको वर्तमान राजनीतिमा र राजनेता अनि तिनका भाइ भारदार हरु पनि माथि उल्लेख गरिएको अकबर बीरबलको कथाको पात्र झैँ भएको छन । पार्टीका नेताले जे भने जे बोले पनि त्यो सदर । ठ्याक्कै देसमा १०४ बर्षे शासन सत्ता हाक्ने जहानियाँ राणा शासनको जंगे आदेश जस्तै ।

पार्टीका नेताहरुले बोलेको कुरालाई नाइँ, हैन देखि यो कुरा गलत हो भनेर भन्ने व्यक्तिहरु अहिले सम्म कोहि पनि देखिएन । अकबर बादशाह रुपधारी पार्टी अध्क्षय, सभापति अनि अकबर बादशाहका बिरबल मन्त्रि बाहेकका चाटुकारे काजिरुपी पार्टीका पदाधिकारी तथा कार्यकर्ताहरु जस्तै भएको छ अहिलेको लोकतान्त्रिक गणतन्त्रे नयाँ नेपाल ।

अकबर बादशाहको राज्यमा एकजना सत्य बोल्ने बीरबल मन्त्रि त थिए तर नेपाल मण्डलमा अहिले सम्म बीरबल जस्तै मन्त्रीले जन्म लिन सकेको छैन । बीरबल जस्ता सत्यवादी व्यक्तिले किन जन्म लिएन ? बीरबल जस्तै हक्की र निडर व्यक्ति जन्मिने कहिले ?

चाकरी र चाटुकारिता गर्ने हो भने देसमा राणा शासन देखि पंचायती शासन नै उत्तम र अब्बल थियो । राणा श्री ३ महाराज देखि श्री ५ महाराजधिराज र महाराजहरुको आसेपासेको जय जकार गर्दै जी हजुरी गरे पुग्थ्यो ।

चाकरी र चातुकारिताको अन्त्य गर्दै देशलाई नयाँ उचाईमा लैजान्छौ भनेर बाचा किरिया  र सपथ खाएका जनताका छोरा देखि छोरीहरु सत्ता देखि पार्टीको शिर्ष पदमामा पुगे पछी आफुलाई श्री ३ जंगे महाराज सम्झेर सोहि अनुरुप आदेशको डण्डा चलाउछन भने यस्ताहरुको बहकाउमा लागेर पटक पटक आन्दोलन गरेर ब्यबस्था किन परिवर्तन गराईन्छ ?

नेपालका नेताहरु बिदेसिलाई अकबर बादशाह सम्झेर आफु तिनका बिस्वास्पात्र काजि बन्न रुचाउछन । बिदेसी बादशाह अकबरले देखाएको अस्टबक्रे रुखलाई सिधा हो भनेर भन्छन जसको उदाहरण दिल्लीमा गरिएको १२ बुंदे सम्झौता हो । देश र जनताको हितमा सोच्थे भने भोलि आफ्नै खुट्टामा बन्चरो हान्ने त्यस्ता रास्ट्रघाती काम पक्कै पनि गर्दैनथे ।

अहिलेका गणतन्त्रका कथित महाराज देखि काजीहरू आफु बिदेसिका काजि बनेका छ तर देसमा आफुलाई  अकबरे बादशाह सम्झेर आफ्ना आसेपासे कार्यकर्ताहरुलाई काजीको पदवी दिएर गुलाम बनाएका छन । तिनका काजीहरू यदि गुलामी गर्दैन थिए भने बिरबल मन्त्रीले जस्तै गरि बाङ्गोलाई बाङ्गो र सिधालाई सिधा भन्न सक्ने हिम्मत गर्थे होलान ।

जबसम्म नेपालको जनता दखि तिनका भेडारुपी कार्यकर्ताहरुले बिदेसिको काजीहरूलाई चिन्दैनन र ति काजिहरुले देखाएको अस्टबक्रे रुखलाई अन्धो बनेर ‘सिधा हो सिधा हो’ भनेर सहि थाप्छन तबसम्म देस अहिलेकै जस्तो कठिन परिस्थिमा गुज्रिने रहनेछ । ताल परेको खण्डमा सिक्किमको नियति नभोग्ला भन्न पनि सकिदैन ।

देशमा शान्ति सुरक्षा अमन चयन कायम राख्ने देखि बिकासको मूल फुटाउने हो भने पार्टीका नेताहरुको अन्धभक्त बन्न हुँदैन । त्यसो गर्नलाई देशमा पुन: २०४७ सालको संबिधान ब्युँताउन दवाव किन नदिने ? अब पनि पार्टीको अन्धभक्त बन्न नछोड्ने हो भने देस खत्तम भयो, नेताहरुले देस बिगारे । फलाना पार्टी नराम्रो, फलाना पार्टी पो ठिक हो कि भन्ने बानि त्याग्न सक्नु पर्छ भन्ने यो पंक्तिकारको राय हो ।

मिति: २०७८/०२/२९, शनिवार ।

चुरे दोहन, दोषी को ?

तस्विर साभार: गुगल सर्च

-जनकमान डंगोल 

सरकारले आ.ब २०७८/७९ को बजेट घोषणा गर्यो । बजेटमा गिटी  ढुंगा निकासी गरेर बजेट घाटा कम गराउने भन्ने शब्दलाई अर्थमन्त्री बाट बाचन भयो । चुरे दोहन गरेर सरकारले मदेस मरुभूमि बनाउनने भयो भन्दै कांग्रेस देखि कम्युनिस्ट हुँदै मदेसी घटकले समेत बिरोध गरे । बिरोध हुँदैछ र सम्मानित सर्बोच्च अदालतमा उजुरी समेत परि सकिएको छ ।

पंक्तिकारले समय समयमा पूर्व पश्चिम राजमार्गको यात्रा गर्ने गरेको छ । धेरै टाढा नजाउँ । बारा जिल्लाको पथलैया देखि पूर्वको कोशी ब्यारेज सम्मको खण्डमा पर्ने पुलहरू हेरे पुग्छ । नदि दोहनले कतिपय पुलहरु जिर्ण भै सकेका छन ।

२०४६ सालमा देशमा प्रजातन्त्र आयो । प्रजातन्त्र आए पछी जनताको उन्नति हुन्छ भनियो । उन्नति भनेको रोजगार होला ।

अहिले कांग्रेसको सभापति शेर बहादुर देउवा देखि एमाले पार्टीबाट निकालाबासमा परेका माधब कुमार नेपाल हुन या अन्य छुटभैय्ये दल ति सबैका आफ्ना कार्यकर्ता छन र तिनै कार्यकर्ताहरुले ठेक्का पट्टा देखि अन्य ब्यापार ब्यबसायको काम गर्दै आफु पनि पालेका छन र पार्टी र नेताको खर्च पनि धानेका छन ।

तस्विर साभार: गुगल सर्च

चुरे मात्र किन नदि खोला देखि खहरे होला हुँदै सिमेन्ट उधोगको नाउँमा पुरै पहाड फोडिएको छन । सिमेन्ट बनाउने कच्चा पदार्थ आधा भन्दा बढी निकासी हुने पनि भारत नै हो । २०४६ भन्दा अगाडी नेपालमा सरकारी हिमाल, हेटौडा र उदयपुर बाहेक अरु सिमेन्ट कारखाना थिएन । अहिले पंक्तिकारको गृह जिल्ला  मकवानपुरमा सरकारी एक र निजि दुई गरि तिन तिन वटा सिमेन्ट कारखाना संचालनमा आएको छ । सिमेन्टलाई चाहिने चुन ढुंगा हो । चुरे बिनास देख्नेले अरु पहाड नांगिएको किन देख्दैनन ?

तस्विर साभार: गुगल सर्च

सिमेन्टको लागी बोकिने ढुंगा हुन वा चुरेको लागी बोकिने गीटि  बालुवा ति सबै भारि सवारी साधनहरु लगानी गर्ने पार्टीका ठुला नेता देखि तिनका कार्यकर्ताहरु छन । आज आएर कांग्रेसको मुखिया देखि कम्युनिस्ट, मदेसीको नेताले चुरे सक्किन लाग्यो भनेर पिर त माने तर पहाड देखि नदि दोहन गर्ने तिनका नेता देखि कार्यकर्तालाई पहाड मास्नु हुन्न, नदि दोहन गर्न पाइदैन भनेर भन्नचै किन सकेनन ?

प्रजातन्त्रको जननी नेपाली कांग्रेसको भविस्य अव कता ?

-जनकमान डङ्गोल

बाजेले खाएको घ्यू हेर हाम्रो हातमा अझै  बसाउदै छ भने जस्तै गरि नेपालमा राणा शाही फालेर २००७ सालमा प्रजातन्त्रको स्थापना हामीले गरेका हौ भनेर नेपाली कांग्रेसले अझै पनि गर्व साथ भन्ने गर्छन ।  कुरा सहि पनि हो ।

छिमेकी भारतमा पनि अंग्रेज बिरुद्धको जेहाद भारतीय कांग्रेसले नै गरेको हो । बितेको महिना पश्चिम बंगालको चुनावमा कांग्रेस पार्टीले खाता समेत खोल्न सकेन । कुनै समय सिंगो भारतमा एकछत्र शासन चलाएको कांग्रेस आज दयनीय अवस्थामा पुगेको छ ।

नेपाली कांग्रेसलाई बहुमत कहिले पनि पच्दैन । जनताले प्रजातन्त्र स्थापना गरेको पार्टी भनेर माया गर्दै बहुमतमा पटक पटक पुर्याएको हो । जनताको मतको कदर गर्न कांग्रेसले कहिले पनि सिकेन । सत्तामा पुग्ने बित्तिक्कै रास्ट्रघात गर्न कांग्रेसले कहिले पनि सरम मानेको छैन । कांग्रेसकै नक्कल अहिले कम्युनिस्टको सर्खारले गर्दैछ ।

कांग्रेसको जन्मदाताहरु मध्येको एक जननायक स्व. बि.पी ले आफु बाँचुन्जेल कम्युनिस्टको संगत कहिले पनि गरेनन र आफ्नाहरु लाई पनि गर्न दिएनन । कम्युनिस्टको संगत गर्नु हुन्न भन्ने अटल बिचार बोकेको बि.पी को देहान्त पछी स्व.गणेशमान, गिरिजा र भटराईले नेपालबाट जसरि पनि पन्चायत फाल्नु पर्छ भनेर कम्युनिस्टलाई साथ दिंदा आज देशको हविगत के भएको छ त्यो बयान गर्नु नपर्ला ।

स्व.बि.पी ले देशलाई संकट पर्दा राजाको गर्धन मुनि मेरो माथि हुन्छ भने । तिनैका अनुयायीहरुले कम्युनिस्ट संग मिलेर पहिला पन्चायत पछी राजतन्त्र नै फाले । पन्चायत फाल्नु पर्छ तर राजतन्त्र फाल्नु हुन्न भन्ने आफ्ना जन्मदाताको आदेशको बर्खिलाप गर्दा आज कांग्रेस पार्टी कम्युनिस्ट लंगौटी समातेर हिंड्नु पर्ने स्थितिमा पुगेको देखियो ।

अहिले छिमेकी भारतमा कांग्रेस पार्टीले आफ्नो अस्तित्व जोगाउन विभिन्न दलहरु संग सम्झौता गर्न बाध्य हुनु परेको छ । नेपालमा पनि ठ्याक्कै त्यसैको नक्कल देखिदैछ ।

अब आउने चुनावमा महागठबन्धन गरेर भाग लिने योजना बन्दैछ भनेर मिडियाहरुमा समाचार आएको छ । ने.क.पा माओबादी केन्द्र कम्युनिस्ट, ने.क.पा एमालेको माधव झलनाथ समुह कम्युनिस्ट, जनमोर्चा कम्युनिस्ट, जनता समाजबादी पार्टीको उपेन्द्र बाबुराम कम्युनिस्ट पार्टीको उत्पादन, अन्य साना बाम दलहरु पनि कम्युनिस्ट । यी कम्युनिस्टहरुको हुलमा कांग्रेस मिस्सिनु भनेको कागको बथानमा बकुल्ला मिस्सिनु हैन र ?

कम्युनिस्ट पार्टीको रास्ट्र र रास्ट्रियता हुँदैन । सिंगो विश्वको कम्युनिस्ट एक हौ भन्ने मान्यता बोकेका छन । क्रान्ति र युद्ध बाहेक अरु सिकेका हुँदैनन । क्रान्ति गरेर प्रजातन्त्र स्थापना अझ त्यतिले पनि नपुगेर कम्युनिस्टको लहलहैमा लागेर राजतन्त्र फाले पछी देश र जनताको विकासमा लाग्नु पर्नेमा सत्ताको लोभमा एकले आर्कालाई सिध्याउने कम्युनिस्टको खेलमा कांग्रेस पार्टी पनि मिस्सिनु देश र जनताको लागी शुभ संकेत पक्कै पनि हैन ।

कांग्रेस पार्टीले आफुलाई हिजोको स्थानमा पुर्याउन चहान्छन भने कम्युनिस्टको पछी लाग्न छाडेर जनता सामु गएर हामीले गल्ति गर्यौ, अब हामि त्यस्तो गल्ति गर्दैनौ । देशको लागी हिन्दुधर्म सहितको राजतन्त्र पुन:स्थापना गर्छौ भन्ने हो भने जनताले फेरी नेपाली कांग्रेसलाई आँखाको नानि बनाएर हृदयमा सजाउनेमा कुनै दुईमत छैन भन्ने यो पंक्तिकारको ठम्याई हो ।

स्वदेस नेपाल डटकममा मिति २०७८/०२/२१ गते प्रकाशित !

 

कोभिड विरुद्ध अग्रपङ्तीमा युद्धरतहरुलाई पूर्वराजाद्वारा धन्यवाद ।

काठमाडौँ – पूर्वराज दम्पतीले आफूहरुको स्वास्थ्यलाई लिएर चासो र चिन्ता व्यक्त गर्दै स्वास्थ्य लाभको कामना गर्ने सबैमा आभार व्यक्त गरेका छन् ।

रानी कोमल राज्यलक्ष्मीदेवीसँगै बसेर भिडियो मार्फत जारी सन्देशमा पूर्व राजा शाहले आफूहरुको स्वास्थ्यलाई लिएर चासो व्यक्त गर्ने देश भित्र र बाहिर रहेका सबै नेपालीप्रति आभार व्यक्त गरेका हुन् ।

सन्देशमा पूर्व राजा शाहले भनेका छन्, ‘हामी दुवै पूर्ण स्वास्थ्य लाभको प्रक्रियामा छौँ । तर देश भित्र र बाहिर महामारीको अवस्थाले हामीलाई चिन्तित बनाएको छ । यो महामारीसँग जुध्नका लागि हाम्रो आन्तरिक पहल र बाह्य सहयोगको खाँचो छ ।’

उनले अग्रपंक्तिमा रहेर महामारीविरुद्ध दिनरात खटिरहेकाहरुलाई धन्यवाद भनेका छन् । सन्देशमा भनिएको छ, ‘अग्रपंक्तिमा रहेर काम गर्ने स्वास्थ्यकर्मी, सुरक्षाकर्मी, सफाइकर्मी तथा सामाजिक कार्यकर्तालाई धन्यवाद दिन चाहन्छौँ ।’

देश सञ्चार बाट साभार

नेपालमा राजतन्त्र पुनर्स्थापना किन नगर्ने ?

हिजो पन्चको पालामा देसको पैसा बिदेस लैजान दिन्थेन ! देसका सत्रु केहि काला व्यापारीले  LC अर्थात (आयात प्रतित पत्र) को नाउँमा डलरको कालो धन्दा गर्न खोज्दा पनि पक्डाउ पर्थे ! खेतानको LC (आयात प्रतित पत्र) काण्ड पनि नेपालीले भुलेका छैनन ! खेतानहरु सबै मारवाडी ब्यापारी हुन ! पुजीपतिको घोर बिरोधमा तत्कालिन माले अहिलेको एमालेले देसमा भाको सम्पूर्ण सरकारी देखि निजि कल कारखानामा मजदुर उचालेर बन्द हड्ताल गराएर पंचायती ब्यबस्था लाइ छुलछुल पार्थे ! मजदुरले गरेको बन्द हड्तालमा तिनका भात्री संगठन त झन नकुर्लिने कुरै भएन ! उहिले कम्युनिस्टको जत्तिको जनमत कांग्रेसको थिएन र अहिले पनि छैन ! त्यहि भएर पछाडी बाट समर्थन गर्थे ! बन्द, हड्ताल, नारा जुलुस, चक्का जाम देखि तोडफोडमा कम्युनिस्टहरुलाई कसैले पनि जित्न सक्दैन ! तिनीहरुको भुस भरेको खोपडी अर्थात दिमागमा नै माओले घोकाइ दिएको मन्तर 'पुराना संरचना भत्काऊ र नयाँ निर्माण गर' भन्ने फिर्फिरीझैँ फनफन घुम्छ !

पुराना भत्काउन जति सजिलो हुन्छ नया जोडन त्यति नै गारो हुन्छ ! नया जोडन लाइ पुजी चाहिन्छ ! अहिले यतिखेर पार्टीमा घुसेका यी तिनै मारवाडीहरु हुन जसले देसको संक्रमणकालको फाइदा उठाउँदै पैसा जति बिदेसमा लगेर थुपारेका छन ! देसमा खोल्ने उधोग धन्दा बिदेसमा गएर खोलेका छन ! मजदुरको पेटमा लात हान्यो भनेर हिजो आन्दोलन गर्न उक्साउने यी कम्युनिस्टको जमातेले तिनै पुजीपति मारवाडीलाइ किन र के को आधारमा पार्टीमा हुलेर मनोनित बिधायक बनाउदैछन ?देसको पुजी बिदेसमा लगेर उधोगधन्दा खोले पछी देसको मजदुर बेरोजगार हुन्छ कि हुँदैन ? आफ्नै मजदुरहरुलाइ बेरोजगार बनाउदैछ भन्ने थाहा हुँदा हुँदै पनि ति मजदुरका महा सत्रुलाइ गला जोडेर फुल माला र खादाको साथ पार्टीमा किन प्रबेस गराइयो ? अझै पनि पार्टीमा आस्था राख्ने हरुले यस्तो गम्भीर कुरालाइ नसोचेर हावाको तालमा थपडी बजाएर स्वागत गर्छन भने पछी गोहीको आँसु चुहाउनुको के अर्थ ? एमाले नामको कम्युनिस्ट पार्टी अब गरिब जनता मजदुरको पार्टी कि पुजीपतिको पार्टी ? यसको चिन्तन मनन गर्ने कस्ले ?

यो गम्भीर गल्ति सच्याउने कस्ले छात्तिमा हात राखेर सोच्नुस त ! त्यसैले देसमा शान्ति नभए सम्म उधोग धन्दा कल कारखाना स्थापित गर्न सकिदैन ! सान्तिको लागि अहिलेका यी पार्टीहरु बाट बिल्कुलै सम्भव छैन किनभने पैसा र पदको लागि यिनीहरुले आफ्नो आत्मालाई समेत बेच्न पछी पर्दैनन भन्ने कुरा हामीले २४ बर्षमा देखि भोगी सकेका छौ ! यहि अबस्था रहेमा देस कुनै पनि बेला सिक्किमको स्थितिमा नपुग्ला भन्ने के बेर !

काम नगारि माम पाइन्न ! माम पाउनको लागी चाहिने रोजगार हो ! रोजगारको लागि पुजी चाहिन्छ तर पुजिपतिले पुजी जति बिदेसमा लगेर थुपारे पछी देसमा कसरि रोजगारको सिर्जना हुन्छ ? त्यसैले अहिलेको यो भाडभैलो लाइ ठेगानमा लगाउन कै लागि भए पनि केहि समयको लागि देसले फेरी २०१७ साल जस्तै कठोर ब्यबस्था खोजेको छ ! राजतन्त्र बिना त्यो सम्भब छैन भने अब फेरी राजतन्त्र किन पुनर्स्थापना नगर्ने ? बेलायेत जस्तो महासक्तिसाली देसमा गुमेको राजतन्त्र पुन फर्किन सक्छ भने नेपालमा किन सक्दैन ? देस रहेपो पहिचान पाइन्छ ! त्यसैले आउनुहोस देसलाइ बचाउनकै लागि भए पनि फेरी एकपटक राजसंस्था लाइ पुनर्स्थापना गरौ !

(फाइल फोटो फेसबुक बाट साभार)

२०७० पौष १४ गते आइतवार !

रा.प्र.पा नेता कमल थापाको ताजा अन्तर्वार्ता

 

साभार: www.himalayatv.com

प्रसंग: राष्ट्रपति र संबिधान

केसवलाल श्रेष्ठ  

केहि पूर्व न्यायाधीश र बार एशोसिएशनका स्वनामधन्य विद्वानहरुले राष्ट्रपतिले ‘विवेक प्रयोग नगरेको’ भनेर आरोप लगाउँदा संबिधानमा राष्ट्रपति र विवेकको के साइनो रहेछ भनि नेपालको संबिधान अध्ययन गर्दा बिचरा राष्ट्रपतिलाई त विवेक प्रयोग गर्ने अधिकार त कुनै पनि धाराले दिएको रहेनछ त ! राष्ट्रपतिको काम, कर्तब्य र अधिकार नेपालको संविधानको धारा ६६ ले ३ वटा उपधारा अन्तर्गत बर्णन गरेको पाइयो !

६६.१. राष्ट्रपतिले यो संबिधान वा संघीय कानून बमोजिम निजलाई प्राप्त अधिकारको प्रयोग र कर्तब्यको पालन गर्नेछ !

६६.२. उपधारा (१) बमोजिम अधिकारको प्रयोग वा कर्तब्यको पालन गर्दा यो संबिधान वा संघीय कानून बमोजिम कुनै निकाय वा पदाधिकारीको सिफारिसमा गरिने भनी किटानीसाथ व्यवस्था भएको कार्य बाहेक राष्ट्रपतिबाट सम्पादन गरिने अन्य जुनसुकै कार्य मन्त्रिपरिषदको सिफारिस र सम्मतिबाट हुनेछ ! त्यस्तो सिफारिस र सम्मति प्रधानमन्त्री मार्फत पेश हुनेछ !

६६.३. उपधारा (२) बमोजिम राष्ट्रपतिको नाममा हुने निर्णय वा आदेश र तत्सम्बन्धी अधिकारपत्रको प्रमाणीकरण संघीय कानून बमोजिम हुनेछ !

]

उपरोक्त धारा एवम् उपधाराहरू अध्ययन गर्दा यो तीनैवटा उपधाराले राष्ट्रपतिलाई विवेक त टाढाको कुरा, कुनै काम र अधिकार पनि दिइएको पाइएन !

अहिले राष्ट्रपति जस्तो (केवल आलंकारिक मात्र) संस्थालाई सामाजिक सञ्जालहरुमा अमर्यादित भएर मात्र हैन असाध्यै अमर्यादित, अश्लिल एवम् असभ्य तरिकाले जुन जुन पात्र प्रस्तुत भैरहनु भएको छ, यसले आ-आफ्नो पारिवारिक र सामाजिक दर्पण प्रस्तुत गरिरहेको व्यहोरा स्विकार्नु नितान्त जरुरी छ !

के वर्तमान संविधानले राष्ट्रपतिलाई सम्मानजनक भूमिका दिएको छ ! राष्ट्रपतिले संविधानको कुन धारालाई टेकेर आफ्नो विवेक प्रयोग गर्ने ? आफुलाई गणतन्त्रवादी भनेर नथाक्ने ‘संबिधान निर्माताहरुले’ निर्वाचित राष्ट्रपतिलाई किन कुनै पनि अधिकार दिन कन्जुस्याइँ गरेको होला ? आज राष्ट्रपतिमाथि जुन आक्षेप लगाएको छ, के यस प्रश्नको जवाफ तपाई नेताहरुले दिनु आवश्यक छ कि यो दोष राष्ट्रपतिको होइन तपाईहरुले बनाउनु भएको संबिधानको हो !